Đông y và Tây y có nhiều quan điểm khác nhau về thận , từ cấu tạo đến chức năng sinh lý , vậy quan điểm về tạng thận theo Đông y có gì khác thận theo Tây y ?
Quan niệm về thận theo Đông y và Tây y
Theo đông y, tạng thận bao gồm 2 phần là thận âm và thận dương.
Thận âm hay còn gọi là chân âm, nguyên âm, nguyên thủy. Thận Dương còn gọi là Thận Khí, Thận Hỏa, Chân Dương, Nguyên Dương, Chân Hỏa, Mệnh môn Hỏa.
Tạng thận bao gồm : thận sinh tinh và tàng tinh, thận chủ cốt, thận chủ thủy, thận tàng trí.
Theo các bác sĩ y học cổ truyền, thận là gốc, là nguồn gốc của sự sống. Thận quyết định tính di truyền, khả năng phát dục, nếu thận bị ảnh hưởng thì những cơ quan này cũng bị ảnh hưởng, sẽ phát triển các bệnh có tính di truyền, những bệnh bẩm sinh.
Thận chủ Thuỷ
Nước uống vào Vị, được chuyển hoá bởi Tỳ, lưu thông nhờ Phế và được tàng chứa ở Thận. Rối loạn chức năng này sẽ dẫn đến phù thủng.
Thận chủ Hoả
Khi bị rối loạn sẽ dẫn đến chứng : Lạnh trong người, tay chân lạnh, sợ lạnh, người mệt mỏi, hoạt động không có sức.
Thận tàng Tinh: Tinh hoa của mọi tạng phũ đều nằm tại thận. Rối loạn chức năng này, dẫn đến: Gầy, sút cân.
+Ở đàn ông: Di mộng tinh, liệt dương.
+Ở đàn bà: Rối loạn kinh nguyệt, lãnh cảm, vô sinh.
Quan niệm về thận theo Đông y và Tây y
Thận chủ cốt tuỷ, khéo léo:
Thận tàng tinh, tinh sinh ra tuỷ. Tuỷ chứa trong các khoảng rỗng của xương, có tác dụng nuôi dưỡng xương. Xương cốt vững chãi, tuỷ dồi dào, răng chắc (theo y học cổ truyền răng là phần thừa của cốt) chứng tỏ Thận khí đầy đủ.
Rối loạn chức năng này, dẫn đến: Đau nhức trong xương tuỷ, còi xương chậm phát triển, răng lung lay.
Thận khai khiếu ra tai, sự sung mãn biểu hiện ở tóc. Nếu Thận khí không sung mãn thì: Tai ù, điếc, nghễnh ngãng, sức nghe kém. Tóc bạc, khô, dễ rụng.
Thận chủ tiền âm, hậu âm
Tiền âm là lỗ tiểu và lỗ sinh dục ngoài. Hậu âm là hậu môn.
Khi Thận suy có thể đưa đến tiểu tiện không tự chủ hoặc xuất tinh sớm, di mộng tinh.
Thận tàng chí
Ý chí do thận làm chủ. Thận khí bất túc thì tinh thần trở nên yếu đuối,
thiếu ý chí, bạc nhược.
Quan niệm về thận theo Đông y và Tây y
Thận là một bộ phận nằm trong hệ tiết niệu, bao gồm 2 quả : thận trái , thận phải và duy trì nhiều chức năng.
Thận có hình hạt đậu nằm trong khoang bụng sau phúc mạc đối xứng nhau qua cột sống, ngang đốt ngực T11 đến đốt thắt lưng L3. Thận phải nằm thấp hơn thận trái một chút. Mặt trước thận nhẵn bóng còn mặt sau thì sần sùi. Các quả thận nhận máu từ cặp động mạch thận bắt nguồn từ động mạch chủ bụng, và chảy vào các cặp tĩnh mạch thận. Mỗi quả thận tiết nước tiểu vào niệu quản, là một cấu trúc cặp đôi dẫn nước tiểu vào bàng quang. Phía trên mỗi quả thận là tuyến nội tiết thượng thận.
Nhu mô thận: Gồm hai phần có màu sắc khác nhau: Vùng vỏ màu đỏ nhạt ở phía ngoài và vùng tuỷ màu đỏ thẫm ở phía trong.
Vùng vỏ: Dày khoảng 4mm bao gồm các hạt thận , phần vỏ nằm giữa các tháp thận, gọi là cột thận.
Vùng tuỷ: Được cấu tạo bởi các tháp thận. Mỗi tháp thận là một khối hình nón có đáy hướng về vỏ thận đỉnh hướng về bể thận. Đỉnh của tháp thận gọi là gai thận , ống thận gồm : quai Henle, ống lượn xa và ống lượn gần.
Thận có chức năng lọc máu và lọc nước tiểu, khi thận bị suy yếu sẽ dẫn tới nhiều bệnh liên quan đến thận như : suy thận, viêm bàng quang, ung thư bàng quang, ảnh hưởng tới tuyến tiền liệt,…